Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Sözcüsü Rupert Colville, Doğu Türkistan’daki önemli insan hakları ihlallerine ait mevcut bilgiler ışığında hazırladığı değerlendirmeyi içeren raporu gelecek haftalarda kamuoyuna açıklayacaklarını bildirdi.

Colville, BM Cenevre Ofisi’nde düzenlenen basın toplantısında, 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü ile ilgili gazetecilerin sorularını cevapladı.

Dünyada pek çok bölgede insan hakları ihlallerinin ve eşitsizliğin koronavirüs (Kovid-19) salgını devrinde daha da arttığına dikkati çeken Colville, Suriye ve Myanmar’daki ihlalleri örnek gösterdi.

Colville, Doğu Türkistan’daki insan hakları ihlallerine de değinerek, bölgede Uygur Türklerinin yanı sıra öbür Müslüman azınlıkların yasadışı halde gözaltına alındıkları, makûs muamele gördükleri ve çalışmaya zorlandıkları tarafında tezler olduğunu söyledi.

Bölgedeki önemli insan hakları ihlallerine ait mevcut bilgiler ışığında hazırladıkları değerlendirmeyi içeren raporun tamamlanmak üzere olduğu bilgisini paylaşan Colville, bölgeye gidemeden hazırladıkları değerlendirmeyi yakında açıklayacaklarını aktardı.

Colville, dünya kamuoyunun uzun müddettir beklediği raporu ne vakit açıklayacaklarının tam netleşmediğini, ancak 2021’in sonunu da bulmayacağını belirterek, “Gelecek haftalarda açıklayacağız.” dedi.

Raporun kamuoyundan evvel hükümetlerle paylaşılacağını belirten Coville, ülke ismi ise vermedi.

“BACHELET’İN ZİYARETİNE AİT BİR GELİŞME YOK”

Colville, Çin’de son yıllarda Uygur Türklerinin kimlik ve kültürlerine yönelik ihlallerin gündeme geldiği Doğu Türkistan’a erişim müsaadelerinin olmadığını tekrarladı.

Çinli yetkililerle yaptıkları görüşmelerde, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet’in bölgeye ziyaretine ait bir ilerleme olmadığını aktaran Colville, bu durumdan hüzün duyduklarını kaydetti.

Çin’in BM Cenevre Ofisi Nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Şü Çın, 10 Ekim’de AA muhabirinin sorusu üzerine, BM’nin Doğu Türkistan’a “dostça ziyaretini” memnuniyetle karşılayacaklarını fakat soruşturma yapılmasına karşı olduklarını belirtmişti.

BM 3 YILDIR ÇİN’E “ERİŞİM” DAVETİ YAPIYOR

Doğu Türkistan’a erişim için misyona başladığı 2018 yılından bu yana Çin’e davette bulunan Bachelet, 13 Eylül’de BM İnsan Hakları Kurulunda yaptığı açıklamada, bu bahiste ilerleme sağlanamadığı için üzgün olduğunu vurgulamıştı.

Bachelet, bununla bir arada BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Ofisinin bölgedeki önemli insan hakları ihlallerine ait mevcut bilgiler ışığında hazırladığı değerlendirmeyi tamamlamak üzere olduğunu ve bunu kamuoyuna açıklayacaklarını söz etmişti.

ÇİN’İN DOĞU TÜRKİSTAN’DA UYGULADIĞI ZULÜM DÜNYANIN GÜNDEMİNDE

Çin’de son yıllarda Uygur Türklerinin kimlik ve kültürlerine yönelik ihlaller, milletlerarası kamuoyunca eleştiriliyor.

Pekin’in “mesleki eğitim merkezleri” olarak isimlendirdiği, memleketler arası kamuoyunun ise “yeniden eğitim kampları” diye tanımladığı yerlerde, Birleşmiş Milletler (BM) datalarına nazaran, en az 1 milyon Uygur Türkü kendi isteği dışında tutuluyor.

Pekin idaresi, Doğu Türkistan’da kaç kamp bulunduğuna, buralarda kaç kişinin olduğuna ve kelam konusu şahıslardan ne kadarının toplumsal hayata döndüğüne ait bilgi vermiyor.

BM ve öteki memleketler arası örgütler, kampların incelemeye açılması davetlerini yinelerken Çin, kendi belirlediği birkaç kampın az sayıda yabancı diplomat ve basın mensubu tarafından kısmen görülmesine müsaade verdi.

Çin makamları, BM yetkililerinin direkt bilgi almak hedefiyle bölgede serbestçe inceleme yapma talebini ise geri çeviriyor.

Karar