Kur’an ayetleri üzerinde düşünmek, onu hayat kılavuzu olarak bilenlerin değerli bir misyonu. Kur’an’la bağlantıyı “Bu ayet bana ne söylüyor?” üzere bir hassaslıkla sürdürmek, onunla hukukumuzu gerçek düzenlemek manasına gelir.

Geçen günlerde Kur’an’dan “diri bir hayat yaşama”nın olmazsa olmazını öğrenmiştik. Bugün çok değerli bir ayet üzerinde düşünmeyi öneriyorum okuyucularıma. Çok kıymetli, bir o kadar da derin düşünme gerektiren bir ayeti…

Mümtehıne (60) mühletinin 5’inci ayetinden kelam ediyorum. Aslında bir dua öğretiliyor ayette. Şöyle: “Ey Rabbimiz! Bizi, küfre sapanlar, inkarcılar için bir fitne/imtihan aracı yapma!” Ayetin devamı da şöyle: “Bağışla bizi ey Rabbimiz! Sen, yalnız sen sonsuz kudretin, sonsuz hikmetin sahibisin.”

Ne demektir bu? Aşikâr ki inanan beşerler yöneliyor Rablerine ve kendilerini inkarcılar için “fitne” kılmaması dileğinde bulunuyorlar.

Ayete, Kur’an meallerinde ekseriyetle “inkarcıları bizim üzerimize hakim kılıp da bizi zora düşürme” üzere bir mana verilmiş. Ancak kimi meallerde de “İnkarcılar için fitne olmak” tabirine, “onların inkarını artıracak yanlışlar yapmak” manası verilmiş.

Diyorum ki, ayetin bu manası üzerinde biraz düşünelim. Biz bir yanlış yapacağız ve bu, inkarcıları daha berbat noktalara yöneltecek. Buna neden sebep olunsun ki?

“Bir kalp yazısı” başlıklı yazımda kısmen bahsetmiştim. Yayın hayatında 16 yılı dolduran Genç mecmuasının Mart 2022 sayısının kapak konusu: Din lisanı gençlerde nasıl karşılık buluyor?

Kıymetli bir husus mu? Elbette. Hani vakit zaman gençlik, deizm, ateizm vs. üzere akımlarla birlikte konuşuluyor ya… Sanki nasıl oluyor da o denli oluyor? Sanki kamuya yansıyan “Din dili”nde sorun var da gençler, din ile sağlıklı alaka kurmadıkları için mi? Kim o kamudaki “din dili”nin üreticileri? Kürsüye çıkan, ekrana çıkan ya da rastgele bir ortamda arz-ı endam eden hocalarımızın kendine bakması gerekiyor mu?

Genç mecmuası geniş bir evrak hazırlamış bunun için. Gençlere sormuş, ilim adamlarına sormuş.

Gençlerden özetlediğim tespitler şunlar:

-Popüler din lisanı insanları dinden soğutuyor.

-Uçlarda yaşıyoruz,g2ençlerle irtibat kopuyor.

-Kürsülerde tahakküm edici, zirveden bakıcı, buyruk kipli lisan kullanılıyor.

-Popüler hocalar yaşadıkları toplumun sosyolojisinden haberdar değil.

-Eğitimli insanları tatmin edecek bir din lisanı geliştirilmiyor.

-Siyaset ve diyanet münasebetleri sağlıklı olmadığında mescitlerin birleştirici vasfı aşınıyor. Din lisanının hasebiyle dinin, siyasi çıkarlar uğruna kullanılması bir çok genç için “İslam buysa” yaklaşımıyla dinden uzaklaşma sonucunu doğuruyor.

-İtidalli bir din lisanına muhtaçlık var.

Dediğim üzere geniş bir belge hazırlanmış. Bilhassa kamuoyu önüne çıkan ve din ismine konuşanların altını çizerek okumasında yarar olduğunu düşünüyorum.

Belge içinde ilim adamlarının görüşlerine de başvurulmuş. Onlardan birisini, sahiden kapsayıcı muhtevası sebebiyle burada paylaşmak isterim. Ankara İlahiyat’tan Prof. Dr. Bünyamin Erul’un kelamlarını. Soru şu: “Hangi vaiz/ hoca/hatip tipi İslam’a faydadan çok ziyan bilgi yor?” İşte herkes “İslam adına” konuşacak herkesin içine, kalbine, lisanına nakşedeceği kelam ve hayat disiplini:

“İslam’ı temsil makamında olduğu için, hâli ile kâli, söylemi ile aksiyonu birbirine zıt olan, kendisinin yapmadığı, yapamayacağı şeyleri halktan bekleyen, hikmetsiz, mev’izesiz, basiretsiz, ferasetsiz, siyasetsiz, kifayetsiz bir üslup kullanan, vaaz ve irşad için lisan, edebiyat, şimdiki malumat vb. kâfi donanımı olmayan, manasını ve iletisini anlayamadığı, anlatamadığı ayetleri kanıt olarak kullanan, halkın anlayamayacağı yahut yanlış anlayacağı, amel konusu olmayan sıkıntılı rivayetleri aktaran, palavra olduğunu bildiği halde sadece gözyaşı için uydurma rivayetleri, temelsiz kıssaları anlatan, halkı korkutmak için daima azabı, gazabı dillendiren veya onların güzeline gitsin diye daima cenneti müjdeleyen, ayet-hadis kullanımında terğib-terhib istikrarını sağlayamayan, gündemi, aktüeli, gelişmeleri takip etmeyen, ilgisini-bilgisini yenilemeyen, kendi ideolojisini, politik görüşünü yahut meşrebini kürsüye taşıyan, muhatabın düzeyini, eksiğini, gereksinimini, ilgisini ve bilgisini dikkate almayan, gençlere, hanımlara, çocuklara, yaşlılara başka bir lisan ve üslup kullanmayı beceremeyen, yapan, olumlu, alımlı, ölçülü, ölçülü, hilimli bir üslup geliştiremeyen, her vaaz için, muhataba, vakte ve yere özel, itinayla hazırlanmayan bir vaizin ziyanı yararından çok olacaktır.”

Karar