Suud idaresine muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın 2018’de İstanbul’da vahşice katledilmesi dünyayı sarstı. İstihbarat raporları Veliaht Prens’in talimatını işaret ederken Cumhurbaşkanı Erdoğan “Faillerin İstanbul’da yargılanması teklifimdir” dedi. Açılan davalarda asıl failler hakim karşısına çıkmadı. İlerleme kaydedilemeyen İstanbul’daki davanın son celsesinde savcı, Riyad’ın isteğine uygun olarak evrakın gönderilmesini talep etti.
‘İKTİDAR MÜNASEBETLERİ DÜZELTMEK İÇİN KAŞIKÇI’NIN ANISINA İHANET EDİYOR’
Mahkeme, Adalet Bakanlığı’ndan görüş isterken Bakan Bozdağ “Nakil konusunda olumluyuz” dedi. Kaşıkçı kararının, Riyad’la yeni sayfa sinyallerinin verildiği ve Çavuşoğlu’nun “Normalleşmeye dönük değerli adımlar var” tabirini kullandığı periyotta gelmesi dikkat çekti. CHP’li Utku Çakırözer “İktidar siyasi bağlantısını düzeltmek için Kaşıkçı’nın anısına ihanet ediyor. Belgeyi failin eline vermek suça ortaklık” reaksiyonunu gösterdi.
DAVA FAİLE EMANET
Erdoğan’ın Riyad ziyareti öncesi dikkat çeken gelişme… Dört yıl evvel İstanbul’da katledilen gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın infazına ait davada savcı yargılamanın durdurulmasını ve evrakın Suudi Arabistan’a gönderilmesini istemişti. Mahkeme bakanlıktan görüş talep etti. Bozdağ “Davanın nakli konusunda olumlu görüş bildireceğiz” dedi.
Washington Post muharriri Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı, 2 Ekim 2018’de girdiği Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda öldürülmüştü. Cesedine ulaşılamayan Kaşıkçı’nın infazına ait yargılamada dava belgesinin Suudi Arabistan’a bölümü istendi. Ankara’nın Riyad ile olağanlaşma adımları attığı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dört yıl sonra Suudi Arabistan’ı ziyaretinden evvel gerçekleşen bu adıma Adalet Bakanlığı’ndan olumlu karşılık geldi.
İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde evvelki gün görülen duruşmada savcılık, mütalaasında Suudi Arabistan Başsavcılığı’nca gönderilen 13 Mart 2022 tarihli yazıda yargılamanın bu ülkeye devredilmesinin istendiğini aktardı. Mütalaada sanıkların yabancı ülke vatandaşı olmaları, haklarında çıkartılan yakalama buyrukları ve kırmızı bülten kararlarının infaz edilmediği gerekçesiyle tabirlerinin alınmadığı, bu haliyle belgenin sürüncemede kaldığı vurgulandı.
Orta kararını açıklayan mahkeme heyeti, kovuşturmanın dönemi konusunda görüş bildirilmesi için Adalet Bakanlığı’na yazı yazılmasına hükmetti. Savcının talebinin kabul edilemez olduğunu söyleyen Kaşıkçı’nın nişanlısı Hatice Cengiz “Kaşıkçı’nın katillerini herkes biliyor şimdi kimse bu bahiste bir şey yapmıyor” dedi. Cengiz’in avukatı, mahkemenin duruşmaları durdurma kararı vermesi halinde davayı temyize götüreceklerini söyledi.
‘BERAAT ÇIKARSA YARGILAMA SÜRER’: Yargı muhabirleriyle bir ortaya gelen Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Suudi Arabistan’ın davanın naklini istediğini söyledi. Bozdağ, Türkiye ile Suudi Arabistan ortasında özel bir isimli yardımlaşma mutabakatı bulunmadığını, lakin yargılamanın nakli talebinin milletlerarası isimli yardımlaşma mutabakatı çerçevesinde iletildiğini anlattı.
Cumhuriyet savcısının davanın durmasını ve yargılamanın naklini talep ettiğini anımsatan Bozdağ, Türkiye’de tutuklu sanık bulunmadığını, sanıkların tamamının yurt dışında olduğunu belirtti. Bozdağ, şöyle devam etti: “Durma kararı verilmesi talep edilince mahkeme Adalet Bakanlığı’na görüş sordu. Biz de bu mevzuyu inceletiyoruz. Memleketler arası isimli yardımlaşma mutabakatı çerçevesinde görüşümüzü bugün göndereceğiz. Şimdi görüş bildirmedik. Bu yargılamanın, davanın nakli konusunda olumlu görüş bildireceğiz. 6706 sayılı yasanın 24. unsuru uyarınca bu devam edecek, ona nazaran karar veriyoruz.”
Bozdağ, davanın durdurulması kararı halinde, yargılamanın Suudi Arabistan’da devam edeceğini, buradan çıkan kararın infazını Türkiye’nin değerlendireceğini, ceza verildiğinde, infaz yerine getirildiğinde Türkiye’nin düşme kararı verebileceğini lisana getirdi. Beraat kararı verildiğinde ise Türk mahkemesinin durdurma kararını kaldırıp yargılamaya devam edebileceğini ya da bu kararı kâfi görüp düşme kararı da verebileceğini bildiren Bozdağ, Suudi Arabistan’a yargılamanın naklen evresinin Türk mahkemelerinin yargılama yetkisini ortadan kaldırmadığını kelamlarına ekledi.
İNFAZ TİMİ ÖZGÜR: Kaşıkçı, evlilik süreçleri için 2 Ekim 2018’de girdiği konsoloslukta İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan 117 sayfalık iddianamede, Kaşıkçı’nın öldürülmesi aksiyonunu gerçekleştirmek üzere görevlendirme yapıp öteki sanıklara gerekli talimatları veren sanıklardan Ahmet bin Muhammed el-Asiri ve Suud el- Kahtani’nin “tasarlayarak ve canavarca hisle eziyet çektirerek taammüden öldürmeye azmettirme” hatasından başka farklı ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasına çarptırılması isteniyordu. Kaşıkçı cinayetine ait Suudi Arabistanlı firari 6 sanık hakkında ikinci bir iddianame hazırlanmıştı. Bu iddianamede de olayla ilgili Türkiye’ye gelen sanıklar Ahmed Abdulaziz M. Aljanobi, Halid Yahya M. Alzahrani, Muhammed İbrahim A. Alzaid ve Obaid Ghazi A. Alasaadi’nin konsolosluk binasında, konutunda ve araçlarda cinayetten sonra kanıtları yok ettikleri belirtilmiş, bu nedenle Kaşıkçı’nın cesedi yahut cesede ilişkin rastgele bir iz ve emare bulunamadığı kaydedilmişti.
Sanıklardan ikisinin ağırlaştırılmış müebbet, 4’ünün 5 yıla kadar mahpusla cezalandırılması istenen bu iddianame de mahkemece kabul edilerek ana davayla birleştirilmişti. Her iki iddianamenin birleşmesiyle davadaki sanık sayısı 26 olmuştu.
Riyad’daki Ceza Mahkemesi ise 7 Eylül 2020’de Kaşıkçı cinayetiyle ilgili davada yargılanan sanıklardan 5’ine 20’şer, birine 10, 2 şahsa de 7’şer yıl mahpus cezası vermişti. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’a yakın üst seviye isimlerin özgür bırakıldığını tabir eden Şelan, Kraliyet Danışmanı Suud el-Kahtani, eski İstihbarat Lider Yardımcısı Ahmed Çok ve Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosu Muhammed el-Uteybi’ye rastgele bir suçlama yöneltilmedi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından açıklanan 101 sayfalık raporda Suudi Arabistan, Kaşıkçı’yı taammüden ve taammüden öldürmekten sorumlu tutulmuştu. Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın da ortalarında bulunduğu üst seviye yetkililerin soruşturulması için emniyetli ispatlar olduğuna işaret edilen raporda, “Suudi Arabistan, diplomatik ayrıcalıkların istismarı ve kendi toprakları dışında güç kullanımı yasağını ihlal etmekten dolayı Türk hükümetinden özür dilemeli” tabirleri kullanılmıştı. Veliaht Prens, cinayetteki rolüne ait argümanları reddetmişti.
ERDOĞAN-BAHÇELİ: TÜRKİYE’DE YARGILANSINLAR: Erdoğan, 23 Ekim 2018’de “Bu cinayetin planlı işlendiğine dair elimizde meczuplar var. Kim bu yerli işbirlikçi? Bu 15 artı üç kişinin yargılanmasının İstanbul’da yapılması teklifimdir” demişti. Bahçeli de “Cinayetin failinin Türkiye’de yargılanması sağlanmalı” sözlerini kullanmıştı.
‘KAŞIKÇININ ANISINA BÜYÜK BİR İHANET’
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Kaşıkçı cinayeti davasının Suudi Arabistan’a devredilecek olmasını eleştirerek “AKP iktidarının Suudi Arabistan ile ekonomik ve siyasi münasebetlerini düzeltmek için merhum Kaşıkçı’nın anısına ve adalete yaptığı büyük bir ihanet var karşımızda. Bu yapılan, vahim bir hak ihlali kararıdır. Yalnızca Türkiye’de değil dünyanın dört bir yanında vicdanları sızlatacak bir karardır” dedi. CHP Genel Lider Başdanışmanı Tuncay Özkan da “Hukuksal egemenlik hakkımızı, davalarda karar verme hakkımızı bir öteki ülkeye devretmek bu ülkeye en büyük kötülüktür. Kaşıkçı cinayeti belgesini faillerin eline vermek suça iştiraktir. Türkiye asla bu türlü bir duruma düşmemelidir” sözünü kullandı.
Karar
