Telefonun icadı uzaktan bağlantıda çığır açan ihtilal oldu. Bu icat, insan sesini elektrik sinyallerine çevirip iletebiliyor, akabinde sinyalleri çözüp yine ses olarak aktarabiliyordu. Bu sürecin anlık gerçekleşmesi, insanlığın uzaktan irtibat eforunun en değerli gayesine ulaşıldığı manasına geliyordu.
Tarihteki birinci telefon konuşması 10 Mart 1876’da ABD’li mucit Alexander Graham Bell ile yardımcısı Thomas Watson ortasında Boston’da yapıldı. Bell, patentini aldığı, kendi icadı “sesli telegraf” aygıtını kamuya tanıtmak için yaptığı gösterimde, bir kabloya bağlı ses vericisiyle yan odadaki alıcının başındaki asistanına “Bay Watson, buraya gelin. Sizi görmek istiyorum.” bildirisini iletti. Böylelikle telefon insan hayatına girmiş oldu. Yakın tarihte pek az teknoloji insan hayatını telefon kadar esaslı bir formda dönüştürmeyi başardı.
Bell’in icadı aslında daha evvel ABD’li mucit Samuel Morse tarafından geliştirilen elektrikli telgrafla birebir işleyiş mantığına sahipti fakat sembolik iletiler yerine farklı ses frekanslarını elektrik sinyali olarak kodlayarak, insan sesini doğal halinde aktarmayı hedefliyordu.
BİRİNCİ TELEFON ÇİZGİSİ 1877’DE KURULDU
Bell’in başarılı deneyi telefonun pratik kullanımının önünü açan gelişmeleri başlattı. 1877’de Massachusetts eyaletinin Boston ve Somerville kentleri ortasında birinci telefon çizgisi kuruldu.
Telefon çizgileri sonraki yıllarda ABD’de yaygınlaşmaya başladı. Tahta direkler üzerinde taşınan uzun kablolardan oluşan sınırlar ülkenin her yerini kaplamıştı.
Ülkede, 1880 yılına gelindiğinde 50 bine yakın telefon aygıtı bulunuyordu.
BİRİNCİ KITA AŞAN GÖRÜŞME 1915’TE FUARDA YAPILDI
Amerika kıtasının bir ucundan başkasına yapılan birinci telefon görüşmesi de yeniden Bell tarafından, 25 Ocak 1915’te ABD’nin California eyaletinde düzenlenen Panama-Pasifik Memleketler arası Fuarı sırasında gerçekleştirildi. Amerika kıtasının bir ucundan başkasına döşediği kablo sınırından yapılan görüşmede Bell, kıtanın doğu kıyısındaki New York’tan batı kıyısındaki San Francisco’da bulunan eski yardımcısı Watson’ı aradı.
Tıpkı gün ABD Lideri Woodrow Wilson da kıtasal sınırı kullanarak, Beyaz Saray’dan San Francisco’daki fuarda bulunanlara hitap etti.
Birinci kıtalar ortası telefon görüşmesi kablolu çizgilerle değil, radyo frekansları kullanılarak yapıldı. İngiltere Posta Dairesi Genel Müdürü Evelyn Murray ile Amerikan Bell Telefon Şirketi İdare Konseyi Lideri Walter S. Gifford, 7 Ocak 1927’de Londra ile New York ortasında birinci telefon görüşmesini gerçekleştirdi.
Okyanus altına telefon kablosu döşemek çok maliyetli olduğundan, kablolu telefon görüşmeleri 1956’da İrlanda ile Kanada’nın Newfoundland bölgesi ortasındaki birinci okyanus çok çizgi kurulana dek kullanılmadı.
ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), 10 Temmuz 1962’de birinci irtibat uydusu Telstar-1’i yörüngesine yolladı. Telstar sayesinde birinci defa uydu üzerinden televizyon yayınlarını ve telefon görüşmelerini aktarmak mümkün oldu.
KABLOSUZ TELEFONLAR
Birinci kablosuz telefonlar 1970’li yıllarda ortaya çıktı. Bunlar dar bir frekansta çalıştığı için çok maliyetliydi. 1986 yılında ABD’de Federal İrtibat Kurulunun 47 megahertz ve 49 megahertz aralıklarını kablosuz telefonlara tahsis etmesiyle daha geniş bir frekansı kullanabilen bu telefonlar, daha az maliyetli ve yaygın hale geldi.
Buna rağmen, taşınabilir telefon aygıtlarının bugünkü kadar yaygınlaşabilmesi için radyo dalgalarından daha farklı bir mantıkta çalışan, çok sayıda kaynaktan gelen sinyallerin atmosferde faal formda iletilmesini ve alınmasını sağlayacak “hücre” teknolojisinin gelişmesi gerekecekti.
DÜNYANIN BİRİNCİ 1G TAŞINABİLİR BAĞLANTI AĞI KURULDU
Hücre teknolojisi altyapısı, bir karasal alanda üç alıcı-aktarıcı baz istasyonu ortasına kurulan ağla oluşturuluyordu. Bu istasyonlar ağa ses, data ve öbür içeriklerin transferine ortam sağlayacak manyetik hücreler sağlıyorlardı. Her hücre komşu hücrelerdeki farklı frekansları kullanarak kesintiye ve ortaya girmeye müsaade vermeden data aktarabiliyordu.
ABD’de 1947’de Bell Laboratuvarları tarafından geliştirilen hücre ağı teknolojisi, birinci sefer 1979’da Japon Nippon Telegraf ve Telefon Şirketi (NTT) tarafından başşehir Tokyo’nun metropol bölgelerinde ticari kullanıma sunuldu. Bu ağ altyapısı 5 yıl içinde bütün Japonya’yı kapsayacak halde genişletildi ve dünyanın birinci birinci kuşak (1G) taşınabilir irtibat ağı kuruldu.
Analog olarak çalışan 1G hücre teknolojisi, yerini 1990’lı yılların başında dijital hücre teknolojisine bıraktı. İkinci jenerasyon (2G) dijital taşınabilir ağı birinci defa 1991’de ticari kullanıma sunuldu.
1998’de NTT, Japonya’da üçüncü jenerasyon (3G) dijital taşınabilir bağlantı ağını kullanıma sunacağını duyurdu. 3G, 2002’de ABD’de, 2003’te de Avrupa’da kullanılmaya başlandı.
3G’yi 4’ncü ve 5’inci kuşak (4G ve 5G) ağ teknolojileri izledi. 4G, 2009’da birinci sefer ABD’de kullanılmaya başlandı. Hala standartları geliştirilmekte olan 5G ise 2019’dan itibaren kullanıma sunuldu. 6G teknolojisine ait çalışmalar da süratle sürdürülüyor.
BAĞLANTI ARAÇLARI SON 30 YILDA ÇEŞİTLENDİ
Evvelki iki yüzyılda yavaş ve istikrarlı gelişim izleyen telekomünikasyon ve bağlantı araçları, son 30 yılda süratli bir atılım ve çeşitlenme içine girdi. İnternetin ve taşınabilir bağlantının yaygınlaştığı, enformasyonun hayatın her alanına istikamet verir hale geldiği devir için “bilgi (enformasyon) toplumu” tabiri kullanılmaya başlandı.
Telefon bugün kolay bir ses iletim aracı olmanın ötesinde, çok sayıda farklı fonksiyonu yerine getiren bir aygıta dönüştü. Akıllı telefon, konumlama, izleme, ölçüm ve yönlendirme aksiyonları için “anahtar” haline gelirken, her türlü görsel, işitsel ve yazılı içeriğin iletilip alındığı bir platforma dönüştü.
Karar
